Πριν απο δυο μήνες περίπου ένας πρώην μαθητής μου, πτυχιούχος με περίπου 100 ώρες, αναχωρόντας απο το ελικοδρόμιο της Τήνου και αφού είχε αφήσει τη συχνότητα της Μυκόνου γύρισε στο Athinai TMA Information.
Ενημέρωσε για το σημείο απογείωσής του και την πρόθεσή του να πάει direct για το Μεγανήσι στα 500´. Όμως το Athinai TMA Information, ξεχνώντας προφανώς ότι είναι Information και όχι Control αλλα και ότι κάτω απο τα 1000′ δεν υπάρχουν VFR Routes, τον “υποχρέωσε” να ακολουθήσει VFR Routes για Υιαρο, Abeam Kea κτλ. Μπερδεμένος απο αυτο που του ζητούσε σε σχέση με αυτά που έμαθε απο την νομοθεσία και που είχαμε συζητήσει κατα την διάρκεια της εκπαίδευσης προτίμησε να ακολουθήσει τις οδηγίες.

Είναι δεδομένο και σε καμία περίπτωση συζητήσιμο αφού απορέει απο την νομοθεσία, ότι η ΤΜΑ (Τερματική περιοχή) Αθηνών ξεκινάει απο τα 1000′ σχετικό ύψος. Κάτω απο αυτο το ύψος αρμόδιο για την παροχή πληροφοριών (και όχι ελέγχου) είναι το Athinai Information (FIC, Flight Information Center) ασχέτως εάν για λόγους καλύτερης ενημέρωσης, ευκολίας και “κατα συνθήκη παράβασης” ακόμα και κάτω απο την TMA μένουμε σε επαφή με το Athinai TMA Imformation.

Αμέσως μετα την προσγείωσή του με ενημέρωσε σχετικά και θεώρησα σκόπιμο να πάρω τηλέφωνο στο Approach του οποίου ένα τμήμα παρέχει και τις πληροφορίες (και όχι έλεγχο) στα VFR routes της Τερματικής Περιοχής των Αθηνών. Ενώ ήμουν έτοιμος για αντιπαράθεση στο τόσο πολυσυζητημένο θέμα, εξεπλάγειν απο την απάντηση της ευγενέστατης  κυρίας διευθύντριας που μίλησα (και δυστυχώς δεν θυμάμαι το ονομά της):

«Έχετε απόλυτο δίκιο κύριε. Η περιοχή της Τερματικης περιοχής Αθηνών ξεκινάει απο τα 1000′ σχετικό ύψος. Στα 500′ που πετάγε το ελικόπτερο δεν υπήρχε καν λόγος να καλέσει το Athinai TMA Information αλλα το FIC. Ίσως θα έπρεπε να κάνετε το πρωί μια αναφορά για το θέμα»

Όπως οι περισσότεροι γνωρίζετε αποφεύγω τις αναφορές οπότε και δεν έκανα. Ίσως κακώς γιατί η αναφορά δεν είναι καταγγελία αλλα έγγραφη διατύπωση του προβλήματος ώστε να ακολουθήσει τις επίσημες οδούς προς επίλυση. Λέω κακώς γιατί ακόμα συνεχίζουν κάποιοι να μην καταλαβαίνουν ότι ένα αεροσκάφος μπορεί να κινηθεί direct απο όπου θέλει προς όπου θέλει κάτω απο τα 1000′ σχετικό ύψος εάν φυσικά δεν επηρεάζει άλλες CTRs, δηλώνοντας τις προθέσεις του και όχι ζητώντας άδεια. Και φυσικά κάτω απο τα 1000′ σχετικό ύψος ΔΕΝ υπάρχουν VFR Routes. 

Ένα άλλο θέμα που έχει δημιουργήσει αρκετά μεγάλο πρόβλημα και έχει να κάνει με την ασφάλεια των πτήσεων των ελικοπτέρων είναι αυτό του επικίνδυνου αιτήματος μερικών Ελεγκτών του Athinai TMA Information αλλα ενίοτε και του Athinai Information, για τηλεφωνικό κλείσιμο του σχεδίου πτώσεως σε intermediate stop λίγων λεπτών, που δεν υπερβαίνει συνήθως τα 3-5 λεπτά.

Κατανοώ την “αγωνία” να επιβεβαιωθεί η προσγείωση όμως όταν ένα ελικόπτερο κάνει προσγείωση ολίγων λεπτών για αποβίβαση, επιβίβαση, εκπαίδευση η ότι άλλο, και έχει αναμμένους κινητήρες είναι ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟ να προτρέπεται ο χειριστής να πάρει τηλέφωνο περιμένοντας το ηχογραφημένο μήνυμα για να πει ότι έπιασε στο έδαφος τι στιγμή που πριν καλά καλά κλείσει το τηλέφωνο θα είναι στον αέρα. 

Η νομοθεσία και πάλι είναι σαφής εδω και χρόνια. Λέει ότι ο χειριστής του προσγειωθέντος αεροσκάφος οφείλει να ενημερώσει για την προσγείωσή του σε χρόνο που δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 15 λεπτά απο την ETA που έχει δηλώσει (αφού στα 30′ θα μπει στη φάση αβεβαιότητας) με οποιοδήποτε τροπο μπορεί στην πλησιέστερη αρχή.
Εάν λοιπόν έχει δώσει ότι θα προσγειωθεί στις 10:30 και ξανά-απογειωθεί άμεσα εντός λίγων λεπτών, δηλαδή βρίσκεται στον αέρα 10:35 και πάλι δεν θα έχει ξεπεράσει το προβλεπόμενο χρόνο και μπορεί να αναφέρει ότι προσγειώθηκε και συνεχίζει το πλάνο του απο τη συχνότητα, δηλαδή με έναν απο τους “οποιοδήποτε τροπο μπορεί”. 

Η ουσία είναι πάντως ότι ο χειριστής αεροσκάφους και ιδιαίτερα ελικοπτέρου που βρίσκεται στο έδαφος για λίγα λεπτά χωρίς να σβήσει, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την έκβαση της πτήσης με το να αποσπάσει την προσοχή του για να πάρει τηλέφωνο. Όσο για τους εν αγωνία ελεγκτές, εάν περάσει το τέταρτο χωρίς κλήση, τηλέφωνο, άλλη ενημέρωση κτλ τότε μόνο μπορούν να αρχίσουν να ανησυχούν. Το αίτημα είναι τόσο παράλογο όσο το να ζητηθεί απο αεροσκάφος που κάνει Touch and Go να κλείσει το σχέδιο πτήσης. Βέβαια  εννοείτε ότι εάν και για οποιοδήποτε λόγο υπάρξει καθυστέρηση απογείωσης θα πρέπει ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ να γίνει ενημέρωση.

Παρακαλούμε θερμά τους παλαιότερους ελεγκτές που γνωρίζουν πολυ καλά αλλα και τους προϊσταμένους να εξηγήσουν στους νεότερους για τα παραπάνω. Περαιτέρω είμαστε στη διάθεση όποιου ελεγκτή δεν έχει εμπειρία στον αέρα και δη με ελικόπτερο, να κανονισουμε μια μικρή πτήση ώστε να βιώσει ο ίδιος τα παραπάνω για να έχει προσωπική άποψη. Τα ελικόπτερα δεν είναι μόνο κουκίδες σε μια οθόνη και οι χειριστές τους δεν έχουν και τόση άνεση κινήσεων μέσα στο cockpit.

Μην ξεχνάμε οτι οι ελεγτες είναι εκεί για να μας βοηθάνε και να μας κάνουν να αισθανόμαστε ασφαλείς. Για την ασφάλεια της πτήσης όμως είναι υπεύθυνος αποκλειστικά και μόνον ο χειριστής και εάν κάποιος του δίνει οδηγία που έρχεται σε ρήξη με την ασφάλεια της πτήσης υπάρχει και το “Unable to comply”.

Βερβερέλης Δημήτρης