Με την έναρξη της θερινής περιόδου επανήλθαν και τα γνωστά προβλήματα στον εναέριο χώρο, κυρίως εντός και υπό της TMA Αθηνών. Καθυστερήσεις σημειώνονται σε όλα τα αεροδρόμια και ελικοδρόμια, με το αεροδρόμιο Μεγάρων (LGMG) να εμφανίζει καθυστερήσεις που ξεπερνούν τα 45 λεπτά. Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται και στα ελικοδρόμια στην περιοχή του Κορωπίου.

Είναι η αυξημένη κίνηση η αιτία; Όχι μόνο. Αν και η εναέρια κυκλοφορία είναι πράγματι αυξημένη, αυτό δεν αρκεί για να δικαιολογήσει την έκταση των καθυστερήσεων. Το κύριο πρόβλημα είναι το frequency congestion – η υπερφόρτωση των συχνοτήτων και η αδυναμία των ΕΕΚ της τερματικής περιοχής να διαχειριστούν τον όγκο επικοινωνίας. Όταν ο αριθμός αεροσκαφών στον εναέριο χώρο υπερβεί τα 10-12, δεν επιτρέπεται η είσοδος άλλων στην TMA (Class D), οδηγώντας σε πλήρη παύση των αναχωρήσεων.

Για να αντιμετωπιστεί αυτό, αρκετά πληρώματα ζητούν απογείωση κάτω από τα 1000’ AGL, δηλαδή εντός του Class G (uncontrolled airspace). Παρότι σε αυτόν δεν απαιτείται ATC clearance, τα σχετικά αιτήματα συχνά απορρίπτονται χωρίς τεκμηριωμένο λόγο. Αν όμως εγκρίνονταν, οι απογειώσεις – ιδίως των ελικοπτέρων – θα μπορούσαν να γίνουν με ελάχιστη καθυστέρηση και περιορισμένη χρήση ραδιοεπικοινωνίας.

Δυστυχώς, ο Class G εναέριος χώρος στην Ελλάδα παραμένει παραγνωρισμένος ή και παρερμηνευμένος. Πολλοί ΕΕΚ και αρμόδιοι αγνοούν ή αδυνατούν να εφαρμόσουν ακόμη και ξεκάθαρες διατάξεις της διεθνούς αεροπορικής νομοθεσίας και του Ελληνικού AIP, όπως:

ENR 1.2.7.1: For VFR flights operating at and below FL195 outside TMAs/MTMAs, CTRs/MCTRs and ATZs, a continuous two-way radio communication with the appropriate ATS unit is not required. 

Οι αεροπορικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο αποφάσισαν να αντιδράσουν από κοινού και να προσφύγουν στη δικαιοσύνη με την EASA να είναι ενήμερη της κατάστασης, καθώς ο διάλογος μέχρι σήμερα δεν έχει φέρει αποτελέσματα. Οι αρμόδιοι δεν ακούν, δεν συμμετέχουν σε ουσιαστική συζήτηση και κυρίως δεν εφαρμόζουν λύσεις. Αντί για μια ενιαία, σαφή και θεσμοθετημένη διαδικασία, επικρατεί αυθαιρεσία. Ο καθένας ενεργεί με βάση προσωπικές ερμηνείες και απόψεις, δήθεν για λόγους ασφαλείας, οι οποίες όμως στην πράξη την υποσκάπτουν.

Δεν προάγεις την ασφάλεια απαιτώντας αναφορά θέσης κάθε 5 ΝΜ. Την θέτεις σε κίνδυνο όταν αφήνεις πληρώματα και επιβάτες στην πίστα για 40 λεπτά, όταν απαιτείς να κλείσει τηλεφωνικά σχέδιο πτήσης για intermediate stop τριών λεπτών ενώ η νομοθεσία σου δίνει 15 λεπτά, όταν παρερμηνεύεις κανονισμούς και αντί να ανατρέξεις στην τεκμηρίωση, επιτίθεσαι για να καλύψεις την άγνοιά σου. Όταν ζητάς από τον πιλότο να ξαναγυρίσει στη συχνότητά σου για να σου πει ότι έχει επαφή με την επόμενη (note που το έβαλαν και στο AIP!!!) Όταν φωνάζεις στον ασύρματο σε πληρώματα επειδή μίλησαν ταυτόχρονα ή επειδή εσύ δεν τα άκουσες λόγω θέσης αδυνατώντας να αντιληφθείς το λόγο που γίνεται αυτό, όταν χρησιμοποιείς επιθετικό τόνο προς κυβερνήτες προκαλώντας εκνευρισμό. Όταν απαιτείς ακόμα και από τα πληρώματα που εκτελούν αεροπυρόσβεση να στέλνουν αναφορά “Operation Normal” κάθε 20 λεπτά, ενώ ήδη επιχειρούν υπό τα δικά τους εναέρια συντονιστικά, δείχνεις πλήρη άγνοια των πραγματικών επιχειρησιακών συνθηκών. Πώς όμως να κατανοήσεις την πραγματικότητα, όταν δεν έχεις δει ποτέ αεροσκάφος από κοντά;

Είναι πλέον προφανές ότι ορισμένους ΕΕΚ δεν τους απασχολεί το γεγονός ότι στα Μέγαρα ακυρώνονται καθημερινά εκπαιδευτικές πτήσεις λόγω της δικής τους ανεπάρκειας. Δεν φαίνεται να τους αφορά ότι τα αεροσκάφη της Γενικής Αεροπορίας δεν διαθέτουν κλιματισμό, ειδικά όταν παραμένουν στο έδαφος, κάτω από συνθήκες αφόρητης ζέστης. Δεν αντιλαμβάνονται ότι στα ελικόπτερα που εκτελούν πτήσεις αεροταξί, οι επιβάτες, που έχουν πληρώσει σημαντικά ποσά για την άνεσή τους, αναγκάζονται να περιμένουν στην πίστα, εκτεθειμένοι σε υψηλές θερμοκρασίες. Συγγνώμη που έχουν την οικονομική δυνατότητα να νοικιάσουν ελικόπτερο… Δεν περνά από το μυαλό τους ότι οι λιγοστοί αυτοί επιβάτες ενός ελικοπτέρου συνεισφέρουν πολλαπλάσια στην τοπική οικονομία, ξενοδοχεία, εστιατόρια, υπηρεσίες, σε σύγκριση με τους εκατοντάδες επιβάτες ενός 737 γραμμής. Δυστυχώς δεν τους ενδιαφέρει ότι καθυστερώντας μια απογείωση που έχει προορισμό αεροδρόμιο για ανεφοδιασμό η πτήση έχει προκαθωρισμένο παράθυρο προσγείωσης 30΄λεπτών με PPR για SLOT σε αεροδρόμιο προορισμού ή ενδιάμεσο για ανεφοδιασμό. Καταλαβαίνεις ότι η καθυστέρηση 45′ σημαίνει ακύρωση της πτήσης.

Προφανώς δεν τους ενδιαφέρει ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη και από αυτόν τον τουρισμό. Όχι μόνο από τον τουρίστα του πούλμαν που περνά πέντε ημέρες με 100 ευρώ, που ψωνίζει από το super market και μαγειρεύει στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του.

Αυτό όμως που οφείλουν να τους ενδιαφέρει, και είναι ο πυρήνας της δουλειάς ενός ΕΕΚ, είναι η εξυπηρέτηση και διευκόλυνση της εναέριας κυκλοφορίας.

Η Ιταλία κατάφερε μέσα σε μια δεκαετία να εκσυγχρονιστεί και να γίνει φιλική στη Γενική Αεροπορία: VFR πτήσεις ημέρα και νύχτα, ελάχιστοι περιορισμοί, χωρίς υποχρεωτικό flight plan. Χωρίς VFR routes αλλά μόνο ελάχιστα Waypoints. Εμείς; Μείναμε στο 2000. Τελευταίοι στην Ευρώπη – αν όχι στον κόσμο. Με νοοτροπία εσωστρέφειας, αντισυνεργασίας και ημιμάθειας. Εκεί όπου δεν υπάρχουν προβλήματα, τα δημιουργούμε. Αν δούμε τα σκούρα ότι δεν μας βολεύει η ευρωπαϊκή νομοθεσία προσθέτουμε ένα note στο AIP και αμέσως νομιμοποιούμε το παράλογο.

Και μην επικαλεστεί κανείς τους “κακούς γείτονες” ως δικαιολογία για το κλείσιμο ολόκληρου του ελληνικού FIR με TMA, LGD, LGR, LGP. Ούτε οι Έλληνες να πετάμε, δηλαδή; Να σταματήσουμε εντελώς τις πτήσεις. Να αφήσουμε να πετάνε μόνο οι γλάροι. Η ασφάλεια πτήσεων θα εξασφαλιστεί πλήρως.